โปรแกรมคีย์ใบขน เป็นโปรแกรมที่ใช้สำหรับยิงใบขนสินค้าผ่านทางมือถือหรือทางออนไลน์ได้อย่างสะดวกราบรื่น เพื่อรองรับการยื่นเอกสารทางอิเล็กทรอนิกส์ (E-Paperless) ซึ่งการยื่นใบขนในยุคอดีต ต้องไปยื่นที่กรมศุลกากรเท่านั้น ทำให้เสียเวลา เสียค่าใช้จ่าย
แต่ปัจจุบันกรมศุลกากรกำหนดให้มีการยื่นเอกสารทางอิเล็กทรอนิกส์แทน เพื่อลดการใช้ทรัพยากรโลก และอำนวยความสะดวกให้กับผู้ประกอบการที่ต้องใช้โปรแกรมคีย์ใบขนในการดำเนินงาน
Next A ผู้ให้บริการโปรแกรมคีย์ใบขน มีคำศัพท์ที่น่าสนใจเกี่ยวกับการนำเข้าและส่งออกสินค้าโดยใช้โปรแกรมคีย์ใบขน
- ใบขนสินค้า (ใบขน) หมายถึง เอกสารแสดงรายการสินค้า ได้แก่ ชนิด คุณภาพ ปริมาณ น้ำหนัก ราคาแท้จริงในท้องตลาดและรายการอื่นๆ ตามที่อธิบดีกรมศุลกากรต้องการ ซึ่งผู้นำของเข้าหรือผู้ส่งของออกจำเป็นต้องยื่นใบขนต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ทุกครั้ง เมื่อมีการนำของใดๆ เข้ามาในประเทศ (ใบขนขาเข้า) หรือส่งออกนอกประเทศ (ใบขนขาออก) โดย 1 ใบขน สามารถใช้สิทธิได้หลายสิทธิ แต่ในแต่ละรายการในบขนจะใช้ได้เพียงสิทธิเดียว
- ใบกำกับการขนย้าย หมายถึง เอกสารที่ใช้กำกับการขนย้ายตู้คอนเทนเนอร์หรือยานพาหนะ ที่จะทำการขนส่งสินค้าจากสถานีที่บรรจุไปยังท่าเรือที่หรือสนามบินที่ส่งออก และต้องยื่นหรือแจ้งเลขที่ใบกำกับการขนย้ายสินค้าต่อเจ้าหน้าที่ ณ สถานที่รับบรรทุกหรือจุดรับบรรทุกที่กำหนด ณ ท่า เรือที่ หรือสนามบินที่ส่งออก
- ใบ Invoice คือ เอกสารสำหรับการชำระเงินที่ผู้ส่งออกจะต้องออกให้กับผู้นำเข้าหรือลูกค้า เพื่อให้ทราบถึงจำนวนเงินที่ต้องชำระ ส่วนใหญ่มักใช้กับบริษัทที่มีขนาดใหญ่ หรือธุรกิจที่มีการใช้เครดิตในการชำระเงิน ใบ Invoice นี้ จะต้องใช้แนบกับเอกสารนำเข้าอื่นๆ เพื่อออกของกับกรมศุลกากร
- เอกสารยืนยันถิ่นกำเนิด (CO หรือ Certificate of Origin) คือเอกสารที่แสดงว่า สินค้าผลิตจากที่ไหน วัตถุดิบที่ใช้ผลิตมาจากที่ใด และเข้ากับข้อกำหนดการยกเว้นหรือลดภาษีหรือไม่ ปัจจุบัน ทุกประเทศมีสิทธิพิเศษทางภาษีแบบที่ต้องใช้ใบยืนยันถิ่นกำเนิดกันหมด ผู้ส่งออกและผู้นำเข้า รวมถึงบริษัทชิปปิ้งจึงจำเป็นต้องศึกษาข้อมูลให้มาก เพราะเอกสารดังกล่าวสามารถใช้ลดต้นทุนการนำเข้าและส่งออกได้เป็นจำนวนมาก เช่น ใบ Form E เป็นเอกสารที่แสดงว่ามีถิ่นกำเนิดและผลิตในจีน หากผู้นำเข้าสินค้าจากจีนมาไทยมีเอกสาร Form E จะสามารถใช้ลดหย่อนภาษีนำเข้าจากจีนได้ต่ำสุด 0% เป็นต้น
- ระบบ Paperless เป็นระบบที่กรมศุลกากรได้นำมาใช้ในการดำเนินพิธีการศุลกากร ทั้งขาเข้าและขาออกเพื่อให้ขั้นตอนในการดำเนินการมีความสะดวกรวดเร็วมากยิ่งขึ้น โดยระบบ Paperless จะใช้ในการจัดทำและส่งใบขนผ่านพิธีการศุลกากร รวมถึงขั้นตอนการตรวจสอบข้อมูล โดยกรมศุลกากรได้นำข้อมูลจากทางผู้นำเข้าและตัวแทนผู้นำเข้าไปตรวจสอบกับทาง Freight Forwarder หรือตัวแทนในการให้บริการอีกครั้ง ก่อนจะอนุญาตให้ดำเนินการในขั้นตอนต่อไป นอกจากนี้ ระบบ Paperless ยังสามารถใช้ส่งข้อมูลใบเคลื่อนย้ายสินค้า ส่งข้อมูลรายงานเรือเข้า และส่งข้อมูลชำระภาษีขาเข้าได้อีกด้วย
- E-Payment หรือ Electronic Payment คือการชำระเงินผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์ เพื่ออำนวยความสะดวกให้คนทั่วไปได้มีทางเลือกในการชำระเงินทางอิเล็กทรอกนิกส์ที่สะดวกสบายและรวดเร็วยิ่งขึ้น เช่น การรูดบัตร โอนเงินเข้าบัญชีธนาคารหรือให้ตัดเอาจากบัญชี ตลอดจนการจ่ายผ่านระบบโทรศัพท์มือถือหรืออินเตอร์เน็ต
- Car Manifest คือ การรายงานยานพาหนะเข้าและการยื่นบัญชีสินค้าทางบก ส่วนหนึ่งของขั้นตอนพิธีการศุลกากรในการนำเข้าสินค้าทางบก
- E-Manifest คือระบบรายงานยานพาหนะเข้า-ออกแบบไร้เอกสาร โดยผู้ประกอบการที่เป็นสายเรือ ตัวแทน หรือเจ้าของตู้คอนเทนเนอร์ ต้องทำการส่งข้อมูลในรูปแบบอิเล็กทรอนิกส์ไปยังกรมศุลกากร และการท่าเรือแห่งประเทศไทย ซึ่งการรายงาน Manifest นั้น จะแบ่งออกเป็น 4 ประเภท คือ ทางเรือ อากาศ รถยนต์ และรถไฟ